2024 rok, uchwałą Senatu RP z dnia 7 września 2023 r., został ogłoszony Rokiem Edukacji Ekonomicznej. W ramach tej inicjatywy 11stycznia 2024r. Komitet Organizacyjny Roku Edukacji Ekonomicznej 2024 zaprosił ósmoklasistów na lekcję on-line: „Reformy gospodarcze Władysława Grabskiego a współczesne wyzwania”.
Lekcję poprowadzili
- prof. Witold Orłowski - ekonomista i edukator,
- Waldemar Zbytek - Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego REE 2024.
Zacznijmy od krótkiego przeglądu kariery Władysława Grabskiego i jego znaczenia dla polskiej gospodarki. Władysław Grabski był polskim politykiem i ekonomistą. Pełnił funkcję ministra skarbu w latach 1923-1925 oraz 1929-1930. Jego najważniejszymi osiągnięciami były reforma walutowa oraz reforma fiskalna.
100 lat temu, 11 stycznia 1924 roku, Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej Była to jedna z kluczowych reform, które uchroniły Polskę przed katastrofą gospodarczą i polityczną. 28 kwietnia 1924 podjął działalność Bank Polski, mający wyłączne prawo emisji banknotów. Markę polską zastąpił złoty polski, równy wartością frankowi szwajcarskiemu. Jeden dolar kosztował 5,18 zł. Za złotego płacono 1,8 mln zachowanych jeszcze przejściowo marek polskich. Kapitał zakładowy Banku Polskiego wynosił 100 mln złotych. Jego akcje nabyło 176 tysięcy osób, często traktując to jako gest patriotyczny. W głównej mierze reformę waluty Grabski oparł na rezerwach krajowych. Konsekwentnie egzekwował podatki od najbogatszych Polaków, wykorzystał też oszczędności budżetowe. Grabski i jego ekipa tej arcytrudnej próbie fachowości sprostali, ich sukces, zdaniem wielu ekonomistów, był porównywalny do zwycięstwa z 1920 roku. Ocalił gospodarczą niepodległość kraju.
W trakcie lekcji, nawiązując do historycznych reform gospodarczych, omówione zostały współczesne wyzwania i trudności przed jakimi stoi Polska i świat. Już Janusz Korczak zauważał: „Dlaczego nie mamy możliwie wcześnie nauczyć dziecka, czym jest pieniądz, wynagrodzenie za pracę, aby czuło wartość, złe i dobre strony posiadania?”
Teraz czas na pytanie: Jakie wyzwania gospodarcze stoją przed nami dzisiaj? Możemy wymienić kilka ważnych problemów:
- Globalizacja i konkurencja - W dzisiejszych czasach gospodarka jest coraz bardziej globalna. Firmy konkurują nie tylko na rynku krajowym, ale również międzynarodowym. Naszym zadaniem jest znalezienie sposobów na konkurowanie w tej globalnej konkurencji.
- Zrównoważony rozwój - Jeden z najważniejszych problemów gospodarki współczesnej to zrównoważony rozwój. Musimy znaleźć sposób na rozwijanie gospodarki, który nie będzie wpływał negatywnie na środowisko i przyszłe pokolenia.
- Innowacje technologiczne - W dzisiejszym świecie innowacje technologiczne odgrywają kluczową rolę. Musimy znaleźć sposoby na rozwijanie i wykorzystywanie nowych technologii w celu poprawy efektywności gospodarki.
- Zmiany demograficzne - Starzejące się społeczeństwo i niski wskaźnik dzietności są poważnym wyzwaniem dla gospodarki. Musimy znaleźć sposoby na zwiększenie siły roboczej i dostosować politykę gospodarczą do zmieniających się warunków demograficznych.
To tylko kilka z wielu wyzwań, które czekają na nas w dzisiejszych czasach.
W 2024 roku będziemy próbować odpowiedzieć na te pytania m.in. poprzez włączanie się w obchody ważnych rocznic:
- 100-lecia reform gospodarczych Władysława Grabskiego,
- 100-lecia powstania polskiego złotego,
- 100-lecia powstania Banku Polskiego,
- 100-lecia powstania Banku Gospodarstwa Krajowego – pełniącego po dziś dzień istotną rolę w stymulowaniu i wspieraniu rozwoju gospodarczego,
- 100-lecia wydania „Bankructwa Małego Dżeka” książki Janusza Korczaka – powieści, która stała się pierwszym przewodnikiem przedsiębiorczości, kładąc tym samym podwaliny dla polskiej edukacji ekonomicznej.
Anna Andrzejczuk
